Diep ha chau cao từ 30 đến 60cm, thân nhẳn, mọc
thẳng đứng, lá mọc so le, phiến lá thon nhỏ dài từ 5 đến 15mm, rộng từ 2
đến 5mm. Diệp hạ châu mọc hàng năm ở khu vực nhiệt đới, là loại cỏ mọc
hoang có thể tìm thấy nhiều nơi khắp nước ta. Theo Đông y, diệp hạ
châu vị đắng, hơi ngọt, tính mát, có tác dụng thanh Can lương huyết,
lợi tiểu, sát trùng, giải độc.
Bộ phận dùng: Toàn cây – Herba Phyllanthi, thường gọi là diệp hạ châu.
Nơi sống và thu hái: Loài cây liên nhiệt đới, phân bố ở Ấn Độ, Trung
Quốc, Thái Lan, các nước Ðông Dương. Ở nước ta, cây mọc hoang khắp nơi,
thường thấy ở các bãi cỏ ruộng đất hoang, tới độ cao 500m. Thu hái toàn
cây vào mùa hè thu, rửa sạch, thái ngắn, dùng tươi hay phơi héo, bó lại
phơi trong râm để dùng.
Thành phần hoá học của Diệp hạ châu:
Trong cây có các acid, các triterpen một vài alcaloid và các dẫn
xuất phenol. Gần đây, từ lá, người ta đã trích được acid ellagic, acid
gallic, một acid phenolic và một flavonoid; chất thứ nhất không tan
trong nước, các chất sau tan trong nước nóng; còn có một chiết xuất tinh
gọi là coderacin.
Tính vị, tác dụng của Diệp Hạ Châu:
Chó đẻ răng cưa có vị ngọt hơi đắng, tính mát, có tác dụng lợi
tiểu, tiêu độc, sát trùng, tán ứ, thông huyết, điều kinh, thanh can,
sáng mắt, làm se và hạ nhiệt. Người ta cũng đã nhận thấy tác dụng diệt
khuẩn và diệt nấm rõ rệt của acid phenolic và flavonoid trong Chó đẻ
răng cưa, Coderacin dùng chế thuốc nhỏ mắt và thuốc mỡ tra mắt, nó có
khả năng diệt một số vi khuẩn, nấm và mốc, chủ yếu là các mầm gây bệnh
đối với mắt.
Thường được dùng chữa đau yết hầu, viêm cổ họng, đinh râu, mụn
nhọt, viêm da thần kinh, lở ngứa, sản hậu ứ huyết, trẻ em tưa lưỡi, chàm
má. Còn dùng trị rắn cắn. Liều dùng 8-16g cây khô sắc nước uống, hoặc
dùng cây tươi giã chiết lấy dịch uống hoặc vắt lấy nước bôi và lấy bã
đắp. Cây tươi còn có thể giã nát đắp chữa các đầu khớp sưng đau.
Ở Trung Quốc, người ta dùng Chó để răng cưa để chữa: 1. Viêm thận phù
thũng; 2. Viêm niệu đạo và sỏi niệu đạo, viêm ruột, lỵ, viêm kết mạc,
viêm gan; 3. Trẻ em cam tích, suy dinh dưỡng.
Ở Ấn Độ người ta dùng toàn cây như là thuốc lợi tiểu trong bệnh phù; cũng dùng trị bệnh lậu và những rối loạn đường niệu sinh dục và làm thuốc duốc cá. Rễ cây dùng cho trẻ em mất ngủ. Ở Campuchia, người ta dùng cây sắc uống, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác trị các bệnh về gan, trị kiết lỵ, sốt rét. Ở Thái Lan, cây được dùng trị các bệnh đau dạ dày, bệnh hoa liễu, vàng da, trĩ và lỵ. Cây non được dùng làm thuốc ho cho trẻ em.
Ở Ấn Độ người ta dùng toàn cây như là thuốc lợi tiểu trong bệnh phù; cũng dùng trị bệnh lậu và những rối loạn đường niệu sinh dục và làm thuốc duốc cá. Rễ cây dùng cho trẻ em mất ngủ. Ở Campuchia, người ta dùng cây sắc uống, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác trị các bệnh về gan, trị kiết lỵ, sốt rét. Ở Thái Lan, cây được dùng trị các bệnh đau dạ dày, bệnh hoa liễu, vàng da, trĩ và lỵ. Cây non được dùng làm thuốc ho cho trẻ em.
Bài thuốc diệp hạ châu chữa gan nhiễm mỡ thực ra
được áp dụng từ cách đây hơn 2.000 năm. Theo y học dân gian, đây là loại
thuốc có vị hơi ngọt và đắng, quy kinh vào đởm, can, có tính mát, có
khả năng giúp tăng tiết mật và tuyến tiêu hóa tốt. Diệp hạ châu chữa gan
nhiễm mỡ và còn giúp làm mát máu, mát gan, giải độc gan. Ngày xưa, Diệp
hạ châu còn dùng để chữa bệnh vàng da, viêm gan.
Cách dùng:
Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan (viêm gan B, xơ gan…): Dùng 35 g rễ
hoặc thân lá cà gai leo, sắc với 1 lít nước, còn 300 ml chia uống 3 lần
trong ngày, giúp hạ men gan, giải độc gan rất tốt.
Thông Tin Liên Hệ
